Jan Potocki w podróży

Świat należy do ludzi czynu, a korzystają z tego podróżnicy pisał Jan Potocki, bezczynność, choć by była i najprzyjemniejsza, jest tylko krótkim urozmaiceniem wielkiej podróży. On sam "podróżował" przez dwa stulecia i trzy kontynenty, był ciekawy świata  i otwarty na nowe doświadczenia, świadomy, że realizacja marzeń, nie zawsze niesie ze sobą słodycz spełnienia,  a najpiękniejszy nawet zakątek świata (nie zachwyca), kiedy nie mamy przy sobie nikogo, komu by można powiedzieć: Co za piękna okolica!
Potocki był nie tylko podróżnikiem, lecz również zajmował się na szeroką skalę badaniami historycznymi, często opierając się na intuicji, chciał wpływać na świat polityki i napisał jedną z najbardziej niezwykłych książek w literaturze europejskiej - Pewien Rękopis, który uważam za bardzo cenny, a może nawet jedyny w swoim rodzaju(...)zdołałem pojąć, żem znalazł rzecz zajmującą: rękopis zawierał historie o kabalistach, zbójcach i upiorach....
Był bystrym obserwatorem, nie dokonującym pospiesznych ocen. W odkrywaniu świata sięgał do wiedzy  i tradycji. Uważał,  że znajomość obyczajów jest często ważniejsza od znajomości języka, choć ideałem jest posiadanie obu tych umiejętności.
Jego poglądy i sposób bycia przysporzyły mu wśród współczesnych opinię dziwaka, a dziś trudno odmówić Potockiemu trafności i ponadczasowości spostrzeżeń i opinii, był człowiekiem który wyprzedził swoją epokę pod każdym względem. Nadal jest jednak trochę niezrozumiany i "pogrzebany w czasie", może zatem warto pozwolić sobie na podróż z Janem Potockim i odkrycie go?
Jedno dzieło jakiekolwiek by było jest tylko kroplą wody w strumieniu poglądów który porywa z sobą czyny  jednostek i narodów; lecz gdy pisarze zjednoczą swoje wysiłki nie omieszkają może pokierować jego biegiem.
Jan Nepomucen Potocki 8 III 1761-23 XII 1815 r.
Wszystkie cytaty pochodzą dzienników podróży Potockiego i Rękopisu znalezionego w Saragossie.