Do You like England, Princess Izabella?

Ostatnio w mediach dużo się mówi o Wielkiej Brytanii i jej przynależności do Europy. Dziś na marginesie tych dyskusji pragniemy opowiedzieć o Księżnej Marszałkowej i jej angielskich zamiłowaniach.

Moda na Anglię i jej kulturę pojawiła się w Europie już na początku XVIII wieku. Na królewskich i arystokratycznych dworach pojawiają się na przykład meble z Wysp. Izabella uczyła się języka angielskiego, a jej brat Adam Czartoryski podczas swojego Grand Tour, najdłużej zabawił właśnie w Anglii.

Izabella, zgodnie z panującą modą, wiosną 1787 roku również wybrała się do Anglii. Towarzyszyli jej między innymi zięć Stanisław Kostka Potocki, Julian Ursyn Niemcewicz, książę Henryk Lubomirski. Zwiedzali zabytki i wiejskie posiadłości brytyjskiej arystokracji. Jedzono śniadanie w Strawberry Hill hrabiego Horacego Walpole’a, pierwszej rezydencji wybudowanej w stylu neogotyckim. Towarzystwo było również w Oxfordzie, Bath, Stowe, Bristolu, Kew. Izabellę i jej zięcia najbardziej interesowały angielskie ogrody i parki, które porównywali do swoich założeń, jakie pojawiały się już latach 70. XVIII wieku w Mokotowie, Wilanowie, Łańcucie i Krzeszowicach. Księżna robiła również wielkie zakupy dzieł sztuki, które wysyłała do Wilanowa i Łańcuta. U słynnego Roberta Adama zamówiła projekt willi ogrodowej. 

Widocznym do dnia dzisiejszego skutkiem anglofilii Izabelli jest krajobrazowy park otaczający zamek. Księżna zatrudniając wybitnych architektów, botaników i ogrodników, stworzyła na początku XIX wieku modne założenie ogrodowe współgrające z nową neogotycką fasadą zamku. Utworzono naturalistycznie wyglądające łąki, fosy zamieniono na stawy i kanały, teren został lekko sfalowany oraz sprowadzono znaczną ilość egzotycznych roślin i drzew. W to wszystko wtopiono liczne pawilony, szałasy, kioski, czy klasycyzującą eksedrę Aignera.

Innym dziełem Christiana Piotra Aignera nawiązującym do neogotyckiej mody jest kameralny Zameczek Romantyczny pięknie umiejscowiony wśród starych nasadzeń, a który pośrednio nawiązuje do angielskich pałaców czy pawilonów ogrodowych.

Zapraszamy do romantycznego park na letnie spacery w chłodnym cieniu dwustuletnich drzew sadzonych dla Izabelli.

MJT
wszelkie prawa zastrzeżone