Artyści zamkowi. Krzysztof Mieroszewski

Zapraszamy do nowego cyklu, w którym opowiemy o artystach pracujących przy budowie, wystroju, czy upiększaniu zamku i jego wnętrz. 

Jednym z nich był Krzysztof Mieroszewski (1600-1679). Był znanym inżynierem wojskowym działającym między innymi na dworze Stanisława Lubomirskiego. 

Wiadomo, że urodził się około 1600 roku. Jego rodzina pochodziła z Mazowsza, następnie przeniosła do Małopolski, gdzie byli właścicielami Mysłowic w latach 1637-1839. Studia odbył na Akademii Krakowskiej i na Uniwersytecie Bolońskim. Z wykształcenia był inżynierem wojskowym. Zajmował się również geometrią i astronomią. Dzięki studiom zagranicznym poznał języki takie jak greka, łacina, niemiecki, włoski i czeski. 

W 1633 roku brał udział w wojnie z Rosją u boku króla Władysława IV. Był świadkiem oblężenia Smoleńska przez wojska polskie. Jedenaście lat później król mianował go swoim sekretarzem. Krzysztof Mieroszewski piastował to stanowisko kolejno podczas rządów: Jana Kazimierza Wazy, Michała Korybuta Wiśniowieckiego i Jana Sobieskiego. Brał również udział w kampanii podczas Potopu Szwedzkiego. W 1655 roku bronił Krakowa u boku Jana Czernieckiego. 

 

Dzięki swojemu wykształceniu był jednym z najwybitniejszych architektów w XVII wieku. Wśród jego prac wymienia się między innymi fortyfikacje w Łańcucie (wraz z Maciejem Trapolą), Wiśniczu, Przeworsku z lat 1643- 1646. W latach pięćdziesiątych pracował przy fortyfikacjach w Krakowie. Następnie na Jasnej Górze, gdzie w 1674 wzniósł bastion wschodni. Umacniał zamki w Będzinie, Olsztynie i Bieczu. 

Charakterystyczną cechą wznoszonych przez niego fortyfikacji, jest coraz popularniejszy w architekturze obronnej tego czasu system wysuniętych bastionów połączonych murami kurtynowymi. Otaczają one właściwy zamek pozbawiony cech obronnych. Ten typ nazywany był palazzo in fortezza. Łańcuckie obwarowania wybudowane zostały w typie fortyfikacji bastionowej w systemie nowowłosko - holenderskim. Wokół były dwie fosy z podwójnymi wałami ziemnymi. Podobne rozwiązania zastosował w swoich późniejszych pracach. 

Swoją praktykę jako inżyniera wojskowego wykorzystał w publikacji Architectura militaris oraz pracy o pomiarach i konstrukcjach geometrycznych w budownictwie.

Był osobą zamożną. Jako właściciel Mysłowic, karczmy na rynku w Mysłowicach i okolicznych lasów i dóbr założył w 1678 ordynację, którą w 1679 potwierdził cesarz Leopold I Habsburg. Po jego śmierci dobrami zarządzała żona Agnieszka, następnie jego brat Jan Mieroszewski.

Mieroszewski ożenił się w 1650 roku z Anną Krzeszówną, po jej śmierci, w 1652 roku poślubił Agnieszkę Biberstein. Małżeństwa były bezdzietne. Jak informuje treść epitafium z kościoła Mariackiego, Krzysztof Mieroszewski zmarł 2 lutego 1679 roku. Ordynację mysłowicką odziedziczyła wdowa Agnieszka. Po jej śmierci ordynacją władał  Jan Mieroszewski, brat Krzysztofa. Dobra następnie przejął najstarszy syn Jana, Jan Krzysztof Mieroszewski.

Literatura przedmiotu:

Z. Kossakowska- Szanajca, B. Majewska- Maszkowska, Zamek w Łańcucie, Warszawa 1964.

J. Bogdanowski, Fortyfikacje łańcuckie na tle małopolskiej sztuki obronnej, Łańcut 1976.

MJT