Historia pewnego medalika

Był 1914 rok, całą Europę i świat ogarnęła wojenna gorączka, zwana później I wojną światową lub Wielką Wojną. Z terenu Łańcuta i okolic zostało zmobilizowanych wielu młodych mężczyzn. Jednym z nich był pochodzący z Żołyni Franciszek Śmigiel (1873-1946). Żegnając męża Apolonia Śmigiel z domu Foryt, ofiarowała mu medalik z Matką Bożą, ślubując jednocześnie, iż jeśli Franciszek cało powróci z wojny, ona codziennie będzie chodzić do kościoła oddalonego o 5 kilometrów na Mszę Świętą. I tak też się stało. Medalik schowany przez szeregowego Śmigla do żołnierskiego plecaka uratował mu życie. Podczas działań wojennych Franciszek został postrzelony z karabinu rosyjskiego, pocisk jednak zatrzymał się w plecaku właśnie na medaliku. Taka opowieść przekazywana jest w rodzinie z pokolenie na pokolenie wraz z kulą. 

Na wystawie „100-lecie odzyskania Niepodległości” w budynku d. Kasyna Urzędniczego możemy zobaczyć między innymi oryginalny pocisk stopiony z medalikiem, zdjęcie Franciszka Śmigla w mundurze piechoty armii Austro-Węgier oraz jego pamiątkowe sygnety z czasów wojennych jeden z monogramem FŚ oraz datami 1914-1916, drugi z miniaturą Krzyża Żelaznego (pruskiego odznaczenia wojennego).   

Na zdjęciu wykonanym w nieznanej bliżej pracowni fotograficznej Franciszek (stoi po lewej stronie) ubrany jest w bluzę polową model 1908 (hechtgraue Feldblouse M.08), z kieszeniami na piersiach w kształcie tzw. „jaskółczego ogona”, pas główny model 1910 z mosiężną klamrą z herbem państwowym.

Przy lewym boku ma przyczepiony bagnet od rosyjskiego karabinu Mosin wz. 1891. Nogawki spodni ściśnięte krótkimi spinaczami stosowanymi w 1914 i na początku 1915 roku. Na głowie czapki polowe piechoty model 1908 (Infanterie Kappe M.08) noszone do połowy 1916 roku z mosiężnym bączkiem z inicjałami aktualnie panującego cesarza „FJ I”.

Bibliografia: Nowakowski T., Armia Austro-Węgierska 1908–1918, Warszawa 1992.

Informacje podane według przekazów rodzinnych.

Właścicielem pamiątek jest Pan Grzegorz Śmigiel

Wystawa "100-lecie odzyskania Niepodległości" organizowana jest przez Muzeum-Zamek w Łańcucie jako wynik projektu: Ochrona i udostępnianie dziedzictwa kulturowego Ordynacji Łańcuckiej poprzez prace remontowo- konserwatorskie i cyfryzację zasobów Muzeum-Zamku w Łańcucie (OR-KA II). W ramach zaplanowanych działań przenikają się aspekty kulturalne wraz edukacyjnymi i artystycznymi. Jest to kompleksowa odpowiedź na potrzeby mieszkańców regionu.