Rakoczy w Łańcucie

23 lipca 1657 r. przyjęto deklarację kapitulacji, jaką po niszczycielskich poczynaniach na terenie Rzeczypospolitej, złożył książę Siedmiogrodu Jerzy II Rakoczy. 

Dziś, po 360 latach, jakie mijają od czasu „potopu” szwedzkiego, odsłaniamy wojenną kartę historii, przypominając o jednym z najbardziej dotkliwych wydarzeń w dziejach Łańcuta, które dokonało się za sprawą szwedzkiego sojusznika. Zrównane z ziemią miasto oraz pozbawieni swych domów i środków do życia łańcucianie to pokłosie najazdu wojsk Rakoczego, który w marcu 1657 r. nakazał swojej załodze zniszczyć posiadłości należące do marszałka Jerzego Sebastiana Lubomirskiego.

 Rokowania dotyczące planowanych działań, toczyły się w pobliskiej Albigowej, gdzie Rakoczy zatrzymał się wraz ze swym wojskiem i skąd 8 marca wydał rozkaz, skutkiem którego Łańcut został doszczętnie spalony, a okoliczne wsie spustoszone. 

Zniszczona została wówczas cała drewniana zabudowa w tym stary zamek Pileckich i Stadnickich oraz mieszczańskie domy w Rynku. Ponadto zniszczeniu uległy 2 kościoły, budynki zakonne i młyn. Nie znajduje jednak potwierdzenia powtarzana wielokrotnie wiadomość, jakoby Rakoczy przez długi czas oblegał łańcucki zamek. Próbował co prawda zdobyć twierdzę, ale dzielna załoga Lubomirskiego na czele z dowódcą Pniowskim nie uległa, więc Rakoczy ruszył dalej.

Tymczasem zniszczenia jakich książę dopuścił się na terenie samego miasta, wcale nie były zrządzeniem przypadku, a pewnego rodzaju zemstą na marszałku Lubomirskim, który po wybuchu „potopu” szwedzkiego zrezygnował z próby przewrotu, jaki planował przeprowadzić wraz z księciem siedmiogrodzkim.

 Skonfliktowany z dworem królewskim marszałek zamierzał bowiem wraz z Rakoczym obalić króla Jana Kazimierza. Kiedy jednak Lubomirski odstąpił od tych zamiarów, Rakoczy postanowił zmienić front - przeszedł na stronę Szwedów (traktat w Radnot) i jako ich sojusznik splądrował posiadłości marszałka. 

Przeprowadzony przez Jerzego Sebastiana zagon na terytoria siedmiogrodzkie zmusił Rakoczego do szybkiego odwrotu z ziem polskich, oddziały Rakoczego zostały wówczas unicestwione. JK
wszelkie prawa zastrzeżone