Lubomirski
Jedną z barwniejszych i zarazem kontrowersyjnych postaci, do
których należały dobra łańcuckie, był Hetman Wielki Koronny Jerzy Sebastian
Lubomirski (1616-1667). „Miasto Łańcut, starą fortecę z czasów Pileckich, wsie
Głuchów, Soninę, Krzemienicę, Czarną, Kołki, Żołynię, Dąbrówkę Rudną i Wolę
Świętosławską” otrzymał w 1642 roku od swego ojca Stanisława Lubomirskiego.
Świetnie wykształcony (uniwersytety w Lowanium i Lejdzie, europejskie podróże),
był również pisarzem i tłumaczem, tolerancyjnym zarządcą który dbał o swych
podwładnych.
W trakcie potopu szwedzkiego był jedynym polskim magnatem, który nie złożył przysięgi na wierność królowi szwedzkiemu.
Pozostał wierny Janowi Kazimierzowi, którego chronił na swoim zamku w Lubowali
oraz zorganizował narady senatorów z polskim władcą w swoim zamku w Łańcucie w
dniach 18-28 stycznia 1656 roku.
Po różnych perypetiach i zatargach z królem (od 1652 roku),
nawet sama królowa Maria Ludwika planowała porwanie hetmana w 1663,
doprowadzenie przed sąd i skazanie na ścięcie, co się nie udało, gdyż w porę
ostrzeżono Lubomirskiego.
Należał do opozycji króla Jana Kazimierza, co zaowocowało
skazaniem go w 1664 roku za zdradę stanu na infamię (czyli utratę dobrego
imienia i banicję) oraz konfiskatę majątku. Jednak wojowniczy hetman nie poddał
się i 29 maja 1665 roku z finansową pomocą
cesarza i Brandenburgii rozpoczął rokosz, czyli zbrojne powstanie przeciw
królowi i jego zapędom wzmocnienia królewskiej władzy, zwłaszcza wprowadzeniu zasady
vivente rege. Wojna domowa trwała do
1666, między innymi rozegrano bitwę pod Mątwami, gdzie rokoszanie rozbili
oddziały królewskie. Dopiero w lipcu 1666 ugoda w Łęgonicach zakończyła bratobójcze
walki. Król wyrzekł się planów elekcji vivente
rege i ogłosił amnestię, zaś Lubomirski, który się przed nim ukorzył,
został przywrócony do łask, ale nie do urzędów. Zmarł na wygnaniu w 1667 roku.
MJT
wszelkie prawa zastrzeżone
MJT
wszelkie prawa zastrzeżone
Komentarze
Prześlij komentarz