Miasto i jego mieszkańcy w powstaniu 1863 roku.

Mieszkańcy Galicji wspierali walczących powstańców w każdy możliwy sposób. Ochotnicy dołączali do walczących oddziałów, gromadzono uzbrojenie, odzież i żywność W przygranicznych szpitalach opatrywano i leczono uczestników bitew i potyczek.

Nie inaczej rzecz miała się i w Łańcucie. Wybuch powstania przyjęto entuzjastycznie, zarówno polscy mieszkańcy miasteczka, jak i okoliczni ziemianie organizują wsparcie na miejscu. 

Przez Łańcut przechodzą dostawy broni, amunicji i umundurowania. Ukryte w sągach drewna w lasach, na terenie zabudowań zamkowych, nocami przewożone są na miejsce docelowe. 

Młodzież łańcucka pełni rolę przewodników dla wysłanników wojsk powstańczych i dla ochotników zmierzających na miejsca zbiórek oddziałów Z czasem pojawiają się też rani i prześladowani uczestnicy walk, dla których otwarty zostaje szpital.

Cała działalność ma charakter konspiracyjny. W miasteczku stacjonuje pułk huzarów dowodzony przez pułkownika Wallisa, który dokonuje przeszukań i tropi spiskowców.

Sam pułkownik nie ma jednak poparcia nawet u swoich podwładnych.

Jan Cetnarski, który przeprowadza ochotników powstańczych (a trasa wiodła w pobliżu koszarów przez Przedmieście, Krzemienicę do lasów na Czarną) natyka się na ćwiczący oddział wojsk austriackich. 

Oficer, widząc grupę ludzi, nakazuje żołnierzom wykonać „w tył zwrot” i czeka, aż ochotnicy się przemkną.

Mieszkańcy Łańcuta, którzy czynnie wzięli udział w powstaniu.

Tomasz Bojankiewicz 

Ignacy Byłak 

Jan Cetnarski

Stanisław "Doliwa" Brzeziński 

Janina Cielecka 

Zygmunt Chodziński 

Stanisław Dembiński 

Teofil Fleszar 

Ignacy Kajetan Jacewicz 

Filip Sanbra-Kahane 

Nizioł

Józef Antoni Nowak 

Michał Piórek 

 Rudolf Rudecki
Sebastian Szczupak

Marcin Szulc de Szulcer

Z okolic Łańcuta  

Babiarz Franciszek    Brzóza Stadnicka

Bojko Jędrzej             Wola Mała

Czerwiński Ludwik    Albigowa

Fleszar Walenty         Żołynia

Jędrzejowski Józef     Żołynia

Johl Eugeniusz           Medynia

Ignacy Kalita-            Wola Dalsza

Władysław Kalita   

Stanisław Kalita

Mach Sebastian           Budy Łańcuckie

Malina Tadeusz           Przeworsk

Mierucki Jan               Żołynia

Oborski Maksymilian     Husów

Piotrowicz Walenty      Pogwizdów

Polak Sebastian           Gać

Popłoński                      Przeworsk

Ruciński Józef              Markowa

Szołdra Rafał                Markowa

Edyta Kucaba-Łyszczek, Bożena Lauzer

wszelkie prawa zastrzeżone