Najlepszy przyjaciel dzieci

Pierwsze dziecięce książeczki, czy jeszcze ją pamiętacie? 
Książki dla najmłodszych, podobnie jak książka dla dorosłych maja swoją historię. Najpierw była baśń ludowa, która zanim została spisana przekazywana była ustnie, a jej tradycja pielęgnowana była przez pokolenia.

Dopiero oświecenie dostrzegło potrzebę tworzenia literatury dla młodego odbiorcy, co było wynikiem rozwoju myśli dydaktycznej oraz troski o odpowiednie wychowanie i kształcenie dzieci. Z czasem powstaje ogromna ilość książek o charakterze edukacyjnym  Klementyna z Tańskich Hoffmanowa pisze Powieści moralnie dla dzieci, a Stanisławowi Jachowiczowi zawdzięczamy Chorego kotka - Pan kotek był chory i leżał w łóżeczku...

W okresie zaborów książki pełnią nie tylko rolę kształcącą, ale i wychowawczą, uczą patriotyzmu i umiłowania własnego języka. Wiek XIX w literaturze dziecięcej i młodzieżowej, to też czas rozkwitu wspaniałych powieści historycznych, przygodowych i dydaktycznych, mających przekazywać nie tylko użyteczne wiadomości i prawdy, ale też pouczenia o charakterze moralistycznym czy modele godziwego życia. We wspomnieniach mieszkańców Łańcuta pojawiają się informacje, że w wychowaniu domowym dużo rolę wychowawczą pełniło głośnie czytanie, chętnie sięgano po Trylogię Sienkiewicza czy powieści Kraszewskiego. Emocjonowano się lekturą i z niecierpliwością czekano na kolejne fragmenty. 

Z czasem pojawia się również  literatura fantastyczno-podróżnicza, z czego najbardziej znana jest twórczość Juliusz Verne. W okresie międzywojennym do rąk dziecięcych trafiają piękne utwory Jana Brzechwy, Juliana Tuwima, Janiny Porazińskiej i Ewy Szelburg-Zarębiny, a także utwory baśniowe i fantastyczne np. Przyjaciel wesołego diabła Kornela Makuszyńskiego.
Abecadło dla grzecznych dzieci przechowywane w zbiorach łańcuckiego Zamku pod literką U zawiera wierszyk Uciecha to dla chłopczyka, kiedy książka się zamyka. Ilustrujący go obrazek przedstawia grupę dzieci w różnym wieku, których rączki wyciągnięte w kierunku książki świadczą, że czytanie nie tylko jest prawdziwą przyjemnością, ale też okazją do odkrywania świata. Jednak, by ta podróż się powiodła, potrzebni są dobrzy przewodnicy.