Z błota

6 lipca 1710 roku uruchomiona została pierwsza w Europie manufaktura porcelany.

 Do największych miłośników i zbieraczy porcelany wschodnioazjatyckiej należał elektor saski i późniejszy król polski August II Mocny, właściciel jednego z największych zbiorów europejskich tych kruchych klejnotów.

 Niezależnie od swojej pasji August II Sas protegował prace poszukiwawcze nad okryciem tajemnicy wyrobu porcelany. Na swym dworze zatrudniał uczonego, fizyka i matematyka Ehrenfrieda Waltera Tschirnhausa (1651-1708), który prowadził na terenie Saksonii badania geologiczne, nad wykorzystaniem bogactw naturalnych w czasie których natrafił na złoża kaolinu. W roku 1701 przybył z Berlina do Drezna pomocnik aptekarski, zajmujący się alchemią Johann Friedrich Böttger (1682-1719). Pracował on nad wyrobem złota z metali nieszlachetnych. Jednym z konsultantów Böttgera był specjalista Tschirnhaus. Po wielu latach doświadczeń alchemikowi nie udało się wynaleźć sposobu wyrobu złota, ale badając wiele próbek gruntów, uzyskał on w warunkach laboratoryjnych pierwszą udaną masę porcelanową. Wynalazek okazał się ostatecznie nie mniej wartościowy od złota. Pierwsze produkty to brunatnoczerwona kamionka zwana „porcelaną jaspisową”. Böttger kontynuując prace doprowadził do wytworzenia białej porcelany.

W roku 1710 manufakturę przeniesiono na zamek Albrechtsburg w Miśni, a jej pierwszym dyrektorem został Böttger. W pierwszym okresie działania manufaktury pracowano nad ulepszeniem składu masy, sposobu dekoracji, technologii wypalania i wykańczania wyrobów. Kamionka odznaczała się bardzo dużą twardością, dawała się szlifować, polerować oraz grawerować. Wyroby posiadały kolor od czerwonobrunatnego po ciemnoszary, co było uzależnione od składu chemicznego masy oraz temperatury wypalania.

Głównym projektantem w tym okresie był nadworny złotnik królewski Johann Jakob Irminger, który w swych pomysłach opierał się na kształtach naczyń z metali szlachetnych. Wśród wyrobów z tego okresu spotykamy puchary, dzbany, wazy, butle, talerze, czarki, puszki na tytoń czy herbatę oraz filiżanki ze spodkami. Miśnia wytwarzała także  drobną galanterię, raczki do lasek, główki do fajek, czy trzonki do noży i widelców.

Stosowano również powszechnie dekorację plastyczną, nakładana na powierzchnię naczyń taką jak liście akantu, wawrzynu czy maszkarony.

Wyroby kamionkowe  zanikają stopniowo około 1715 wyparte przez produkcję białej porcelany.

Cdn.

Skorzystaliśmy z Leona Chruścickiego „Porcelana-znaki wytwórni europejskich”, Warszawa 1974