Boże Ciało
Pod baldachimem z gorącej mgły i złota
Słoneczna monstrancja rzęsiście migota
T.Makowiecki Na dzień
Bożego Ciała
Święto Najświętszego Ciała i
Krwi Chrystusa to święto ruchome i obchodzone jest w jedenasty dzień po
Zielonych Świątkach, niezwykle uroczyście. Ustanowiono je w 1264 roku a
zatwierdzono w 1314. Miało ono za zadanie przybliżyć wiernym kościoła
zagadnienie Chrystusa w Eucharystii i po raz pierwszy obchodzono je w
początkach XIV w, podobnie jak pierwszy
opis procesji dotyczy katedry Płockiej. Już pod koniec XIV wieku w procesjach
uczestniczyło nawet do 10 000 tyś. osób np. w Wilnie.
Na tę wyjątkową uroczystość
buduje się cztery ołtarze, ubrane kwiatami czy młodymi brzózkami, mieszkańcy
miasteczek i wiosek zaś dekorują swoje domy.
Przy każdym z ołtarzy, zatrzymuje się ksiądz z Najświętszym Sakramentem,
który odczytuję Ewangelię, czuć zapach kadzidła. Podczas oktawy Bożego Ciała
procesje obywają się wokół kościoła. W przeszłości przy każdym z ołtarzy
odgrywano sceny biblijne, śpiewano pieśni czy deklamowano wiersze. Jak pisze
Hanna Szymanderska wpływ na charakter procesji miały uroczyste pochody, wjazdy czy parady magnatów.
W procesji udział brała nie tylko ludność ale i przedstawiciele wszystkich stanów,
bractw cechowych, wojsko, dostojnicy a nawet sam władca. Jeden z opisów
krakowskich procesji został przedstawiony przez Cypriana Kamila Norwida, a było
to w 1842 r. zatrzymali się przed
ołtarzem ustrojonym w zieloność, kotły ustały, zewsząd cisza, pięćdziesiąt
chorągwi kościelnych i cechowych na podobieństwo masztów pochyla się ku ziemi i
lud jak fala niżej, a całe miasto głuche.
Bardzo często procesjom
towarzyszyły akcenty polityczne, kiedy to po wielkich zwycięstwach, bitwach
wśród uczestników byli hetmani, zaś podczas rozbiorów procesje stały się
pretekstem do manifestacji patriotycznych.
Po powrocie do domu domownicy
zasiadali do uroczystego obiadu, podczas, którego pojawiały się obowiązkowo
czerwcowe przysmaki: szparagi, rabarbar czy truskawki.
Często po procesji widzimy jak
ludzie zrywają po gałązce "zielonego", które zdobi polowe ołtarze. Wierzono w
jego magiczną siłę, kładziono je pod strzechy, używano do zabiegów leczniczych
czy gospodarskich, w celu ochrony przed pożarem, chorobą czy szkodnikami.
W ludowej tradycji Boże Ciało, było ważnym
dniem z powodu praktyk magicznych, był to dzień wolny od prac polowych, nie
prano bielizny kijami by nie ściągnąć na wieś piorunów, nie sadzo też kapusty,
gdyż nigdy by nie obrodziła.
Symbolem Bożego Ciała jest chleb,
który był uważany za najświętsze pożywienie. Nie wolno go było dotykać brudną
ręka, jeść z nakrytą głową, nigdy nie wyrzucano okruchów. Według wierzeń
bochenka chleba nie powinno odwracać się do góry dnem, ani w niego stukać
nożem, a gdyby przypadkiem go upuszczono podejmowano go na nowo całując.
Jeśli chcecie uświetnić
tegoroczne obchody polecamy Wam
Truskawkową sałatkę z selerem
2-3 łodygi selera, 250g
truskawek, 150 g
szynki konserwowej, 150 g
żółtego sera (cheddar, edamski), 2-3 łyżki posiekanych orzechów laskowych, sól
i pieprz
Sos:1 kubeczek naturalnego jogurtu, 2-3 łyżki gęstego majonezu, 1 łyżka
soku z cytryny, 1 łyżeczka ostrej musztardy, sól, pieprz, szczypta cukru, 2
łyżki posiekanego koperku
Wszystko mieszamy i chłodzimy, posypujemy mielonymi orzechami
Skorzystaliśmy z Hanna Szymanderska Polskie Tradycje Świąteczne, Warszawa 2003
Komentarze
Prześlij komentarz