Łańcucka trasa spacerowa - ulica Grunwaldzka czyli #zostańwdomu i chodź na spacer

Razem z Panią Joanną Kluz zapraszamy Was na spacery po naszym mieście. Na początek jedna z najładniejszych ulic Łańcuta. 

Malownicze położenie, ogrodowy charakter, zróżnicowana zabudowa zależna od stopnia zamożności właścicieli sprawiły, że ul. Grunwaldzka stała się jedną z najładniejszych ulic miasta i na przełomie XIX/XX w. pełnić zaczęła rolę spacerowego deptaka.

 Już w czasach lokacji po wschodniej stronie tego traktu wymierzone zostały ogrody mieszczańskie, nachylone w kierunku zachodnim, położone na zboczu doliny, której dnem płyną strumień (dziś zamknięty w kanale).

 W XVII w. w górnej części ulicy, po zachodniej jej stronie utworzono szereg mniejszych ogrodów. Powstały one w miejscu, gdzie uprzednio znajdowała się pusta przestrzeń dzieląca wały i ogrody, niezbędna do działań obronnych. 

W połowie XVIII w. teren ten był prawie w całości zabudowany, jedynie kilka ogrodów nie posiadało domów. Utworzyła się tu najdłuższa ulica, wijąca się cały czas w dół z kilkoma zakrętami.

Willa Zacisze przy ul. Grunwaldzkiej
 wzniesiona przez firmą Stanisława Cetnarskiego w 1901 r.

Do dziś znajduje się przy niej kilka ciekawych obiektów w typie willowym. 

Do połowy XX w. zachowały się tutaj również niektóre drewniane budynki w typie zagrody, z budynkami gospodarczymi ustawionymi w czworobok wokół podwórka. 

Ciekawym obiektem istniejącym niegdyś przy tej ulicy i utrzymywanym co najmniej od XVI w. był Ogród Włoski. Zlokalizowany na północnym krańcu, należący początkowo do Pileckich pozostał w rękach właścicieli zamku do 1944 r. Jako założenie ogrodowe przetrwał on do 1836 r., potem po utworzeniu tu fabryki cukru stał się terenem przemysłowym. 

W XVIII w. sąsiedni duży ogród należał do przybyłego wraz z dworem księżnej Lubomirskiej Francuza De’la Ciebe. Popularnie nazywano tę ziemię folwarkiem marzynowskim, został on później włączony do Folwarku Dolnego.  Jego zabudowania musiały być okazałe, jak sugeruje plan z 1759 r. 

Co ciekawe od 1912 r. działał przy ul. Grunwaldzkiej bank, a dokładnie założona i kierowana przez Jana Pelca Kasa Stefczyka, czyli Spółdzielnia Oszczędnościowo–Pożyczkowa, funkcjonującej wg wzoru Raiffeisena. Zanim ul. Grunwaldzka otrzymała w 1910 r. swą nazwę, nazywana była Przecznicą Dolniańskiej, a w pewnym okresie także Zamkową i Kolejową. J.K.

Szkoła ss. Boromeuszek – najstarsza część zw. Zofiówką;
budynek wzniesiony przez firmę Stanisława Cetnarskiego w 1902 r.
 Od 1917 r. siedziba Żeńskiego Seminarium Nauczycielskiego
założonego przez proboszcza łańcuckiej fary ks. Walentego Mazanka.

2