Konwent i szpital Duchaków w Łańcucie

Rozmyślanie o żywocie Pana Jezusa
 tzw. Przemyskie po 1512
źródło

W 1395 r. Jadwiga Pilecka (żona założyciela miasta Ottona Pileckiego) wydała przywilej dla klasztoru św. Ducha w Krakowie i utworzyła jego filię wraz ze szpitalem w Łańcucie. Oba obiekty leżały na terenie nazywanym „Nawsiem”, tuż nad rzeką, obok mostu przy głównej drodze. Miejscowy klasztor był prawdopodobnie jedynym na terenie diecezji przemyskiej. Niestety trudno dziś określić, jak dokładnie wyglądały jego początki. Być może kościół św. Ducha był najstarszym obiektem sakralnym w Łańcucie, oddanym następnie w ręce duchaków. Zakon otrzymawszy przywilejem dwie wsie zobowiązał się prowadzić wspomniany szpital dla ubogich, gdyż jednym z jego celów była szeroko pojęta opieka nad chorymi i biednymi, bezdomnymi, a także ciężarnymi oraz porzuconymi dziećmi. 
Konwent i szpital duchaków w Łańcucie istniał jeszcze w pierwszej połowie XVI stulecia. Został on zniesiony w bliżej nieznanych okolicznościach w okresie reformacji, przypuszczalnie przez właściciela Łańcuta Krzysztofa Pileckiego. Wraz z przejęciem majątku przez Lubomirskich świątynia działać zaczęła pod zmienionym wezwaniem św. Rocha, patrona od zarazy morowej. Zarówno kościół jak i przytułek dla ubogich, wielokrotnie niszczone i odbudowywane, przetrwały do 2. połowy XVIII w. Ich miejsce znaczy najstarsza zachowana mapa miasta z 1759 r. Kościół już wówczas popadł w ruinę i wkrótce jego działkę zamieniono w ogród, przytułek natomiast zachował się dłużej. JK