Literacki skarbiec polskiego dziedzictwa historycznego

„ Brzmi Polonez Trzeciego Maja!- Skoczne dźwięki

Radością oddychają, radością słuch poją,

Dziewki chcą tańczyć, chłopcy w miejscu nie dostoją-

Lecz starców myśli z dźwiękiem w przeszłość się uniosły,

W owe lata szczęśliwe, gdy senat i posły

Po dniu Trzeciego Maja w ratuszowej sali

Zgodzonego z narodem króla fetowali;

Gdy przy tańcu śpiewano: Wiwat Król kochany!

Wiwat Sejm, wiwat Naród, wiwat wszystkie Stany!”

                                                  A. Mickiewicz Pan Tadeusz

                                                    ks. XII, w. 682-690

Pan Tadeusz Adama Mickiewicza to wspaniała lekcja patriotyzmu. nawołująca do wytrwałości w dążeniu do wolności Polaków w XIX wieku, rozgoryczonych klęską powstania listopadowego, ciągłymi prześladowaniami zaborców, pokładających nadzieje w kolejnych przywódcach. To również swoisty wykład polityki obywatelskiej dla współcześnie żyjących.

Koncert Jankiela jest rodzajem muzycznego sprawozdania, które  ukazuje tradycję walk o niepodległość, historię dramatycznych i przełomowych wydarzeń, które skazały Polskę na lata niewoli. 
Mickiewicz przez koncert już w pierwszych jego tonach dotyka istoty i wielkości Konstytucji Trzeciego Maja, wskazuje dwa istotne czynniki które wpłynęły na  kształt ustawy. Z jednej strony doktryna francuska, co odnajdujemy w słowach Podkomorzego Jacyś Francuzi wymowni zrobili wynalazek, że ludzie są równi, a z drugiej zaś własne tradycje ustrojowe, podyktowane potrzebami państwa.

Wśród wszystkich obecnych dźwięki Poloneza Trzeciego Maja wywołały wielkie poruszenie i radość. Konstytucja była próbą ratowania upadającej Rzeczpospolitej, ograniczała wpływy magnaterii i dopuszczała do głosu pozostałe stany, zgodnie z duchem oświecenia wprowadziła trójpodział władzy, dzieląc ją na ustawodawczą, wykonawczą i sądowniczą, zniosła liberum veto i wolną elekcję, uznawane powszechnie za główne przyczyny słabości i upadku państwa. Religia katolicka pozostała religią panującą, lecz ustawa wprowadziła zasadę wolności wyznania. Rzeczpospolita stała się monarchią parlamentarną. Ustawa Rządowa obowiązywała jedynie przez rok, gdyż jej przeciwnicy zawiązali konfederację targowicką i zdelegalizowali ją.

Poeta uzmysławia bardzo ważną rzecz, że Jeszcze Polska nie zginęła, budzi  wiarę w Polakach, nie pozwala zwątpić, uświadamiając, że Polska, która ma synów patriotów nie może zginąć i kiedyś odrodzi się wolna i sprawiedliwa.

Wieszcz ukazuje wartości uniwersalne, takie jak miłość, honor i wolność, które są ponadczasowe i nadają sens każdemu ludzkiemu istnieniu. BL