Towarzystwo Historyczno-Literackie w Paryżu
Odezwa Polskie Towarzystwo Historyczno-Literackie Paryż, Biblioteka Polska,1866 źródło: polona.pl |
Jego głównym celem była obrona
sprawy polskiej wobec opinii publicznej tj. zbierać i ogłaszać
materiały tyczące się dawnego Królestwa Polskiego, jego obecnego położenia lub
pomyślności przyszłej, a to w widoku zachowania i ożywiania w opinii narodów
spółczucia, które dla Polski okazywały.
W ramach stowarzyszenia w 1833 roku powstał Dział Nauk i Dział
Umiejętności, w latach 1838-1842 Wydział
Statystyczny, zaś w 1836 Wydział Historyczny, którego prezesami zostali Julian
Ursyn Niemcewicz, Adam Mickiewicz (1841-1844), sekretarzem i kierownikiem Karol
Sienkiewicz. W 1838 roku otworzono Bibliotekę Polską,
najstarszą placówkę kulturalną na zachodzie, sanktuarium niepodległości Polski, schronienie emigrantów politycznych,
arenę obrony sprawy polskiej. Skupiała ona wówczas księgozbiory czterech
stowarzyszeń polskich: Towarzystwa Literackiego (1832), Wydziału Historycznego
(1836), Wydziału Statystycznego (1838) i Towarzystwa Naukowej Pomocy. W 1853
roku, dzięki hojności polskiej emigracji, zbiory będące „własnością narodową”
znalazły stałe i bezpieczne pomieszczenie we własnym gmachu na wyspie Świętego
Ludwika przy 6, quai d'Orleans w Paryżu, gdzie mieszczą się do dnia
dzisiejszego. W 1851 roku Wydział
Historyczny usamodzielnił się jako Towarzystwo Historyczne, by w 1854 połączyć
się w Towarzystwo Historyczno-Literackie,
którego Prezesem został ks. Adam Jerzy Czartoryski zaś wiceprezesem
Adam
Mickiewicz. W 1856 powstał Komitet
Wydawniczy kierowany przez Eustachego Januszkiewicza (1805- 1874) pisarza,
wydawcę, publicystę i księgarza, Waleriana Kalinkę (1826-1886) polskiego
duchownego, historyka, założyciela Polskiej Prowincji Zmartwychwstańców oraz Juliana
Klaczko (1825-1906) krytyka literackiego, historyka sztuki, publicystę
politycznego. Zadaniem Komitetu było
przygotowanie edycji dzieł literackich i historycznych. W latach 1866-1878
wydawano Rocznik Towarzystwa Historyczno-Literackiego w Paryżu.
Towarzystwo Historyczno-Literackie, którego głównym ogniwem stała
się biblioteka, zostało uznane dekretem cesarza Napoleona III z 1 czerwca 1866
roku za instytucję użyteczności publicznej. Wobec zmniejszającej się liczby
członków w latach 90 XIX w. towarzystwo zdecydowało się przekazać cały majątek
ruchomy i nieruchomy na własność Akademii Umiejętności w Krakowie, zatwierdzony
aktem urzędowym 16 stycznia 1893 roku.
Komentarze
Prześlij komentarz