Wielka Sobota, czas ciszy i oczekiwania

Co się stało? Wielka cisza spowiła ziemię; wielka na niej cisza i pustka. Cisza wielka, bo Król zasnął. Ziemia się przelękła i zamilkła, bo Bóg zasnął w ludzkim ciele, a wzbudził tych, którzy spali od wieków.

                                            Starożytna homilia na Świętą i Wielką Sobotę, Liturgia Godzin

                                        

Wielka Sobota to ostatni z trzech dni przygotowujących chrześcijan do święta Zmartwychwstania, kończący Triduum Paschalne. 

Od wczesnych godzin porannych wierni kościoła katolickiego w skupieniu adorują Chrystusa, złożonego w grobie. Zgodnie z tradycją, przy Grobie Pańskim straż trzymają harcerze, strażacy a także ministranci na pamiątkę żołnierzy rzymskich, którzy strzegli grobu Jezusa, aby uczniowie nie mogli wykraść jego ciała.

Tradycyjnie w tym dniu święci się pokarmy: chleb - na pamiątkę tego, którym Jezus nakarmił tłumy na pustyni, mięso - na pamiątkę baranka paschalnego, którego spożywał Jezus podczas uczty paschalnej z uczniami w Wieczerniku oraz jajek, które symbolizują nowe życie. W Wielką Sobotę w kościele katolickim nie odprawia się Mszy Świętej, zgodnie z tradycją ten dzień kończy się po zmroku.

Wielkanoc zaczyna się już w sobotę po zachodzie słońca. Wigilia Paschalna to celebracja przejścia (paschy) ze śmierci do nowego życia przez zmartwychwstanie. Odprawiana powinna być przed północą. 

 Uroczystość rozpoczyna się od Liturgii Światła, podczas której odbywa się poświęcenie ognia, od którego następnie zapala się Paschał - wielką woskową świecę, która symbolizuje zmartwychwstałego Chrystusa. Na paschale kapłan żłobi znak krzyża, wypowiadając słowa Chrystus wczoraj i dziś, początek i koniec, Alfa i Omega. Do Niego należy czas i wieczność, Jemu chwała i panowanie przez wszystkie wieki wieków. Amen. 

Ta część celebracji sprawowana jest przed kościołami. Później następuje Liturgia Słowa. W tym dniu odczytywanych jest aż osiem fragmentów czytań. Po ostatnim czytaniu ze Starego Testamentu, uderza się we wszystkie dzwony. 

Kolejną częścią jest Liturgia Chrzcielna, podczas której odbywa się poświęcenie wody, odnowienie przyrzeczeń chrzcielnych a niekiedy także udzielenie sakramentu chrztu osobom dorosłym. Następnie celebrowana jest Liturgia Eucharystyczna, podczas której uczestnicy przyjmują Ciało Chrystusa.

Wigilia Paschalna to liturgia sprawowana w noc Zmartwychwstania i chociaż uroczystości odbywają się w sobotni wieczór, są one zaliczane już do niedzielnego świętowania. Zgodnie z symboliką żydowską, po zmierzchu rozpoczyna się już nowy dzień.

Zakończeniem Wigilii Paschalnej jest uroczysta procesja rezurekcyjna. Ma ona obwieszczać triumf Chrystusa nad śmiercią i jego zwycięstwo nad szatanem. W niektórych parafiach tę część świętuje się jednak podczas wielkanocnego poranka.BL